Cultuurpedagogiek
Waar de hedendaagse onderwijskunde zich steeds meer ontwikkelt tot toegepaste leerpsychologie en de pedagogiek tot ontwikkelingspsychologie, stelt de cultuurpedagogiek de vraag naar inhoud en bedoeling van onderwijs en opvoeding.
Het begrip ‘cultuur’ speelt daarbij een dubbele rol:
– in de eerste plaats als de ‘cultuur’ waarin kinderen middels onderwijs en opvoeding worden ingeleid. Het gaat daarbij om vragen naar de inhouden van onderwijs en opvoeding, in het bijzonder om de vraag van de ‘algemene vorming’.
– In de tweede plaats als de ‘cultuur’ zoals die ons denken over opvoeding, onderwijs en de ontwikkeling van kinderen beinvloedt en stempelt. Het gaat dan om vragen naar opvattingen en denkbeelden over opvoeding en onderwijs, zoals die in de praktijk aanwezig zijn en de praktijk beïnvloeden.
Cultuurpedagogiek als onderzoeksprogramma richt zich op drie aandachtsgebieden:
De term ‘cultuurpedagogiek’ werd in Nederland geïntroducteerd door prof.dr. Jan Dirk Imelman en uitgewerkt door o.a. dr. Wilna.A.J. Meijer en dr. Piet.A. van der Ploeg.
In het cultuurpedagogisch onderzoek wordt aansluiting gezocht bij de zaakpedagogische traditie in het Nederlandse onderwijs (Jan Ligthart, Eli Heimans), bij de continentale traditie van geesteswetenschappelijke pedagogiek en bij de angelsaksische traditie van ‘liberal education’ in de wijsgerige pedagogiek.
Literatuur: J.D. Imelman, Cultuurpedagogiek: Pedagogiek in optima forma, in: F. Heyting e.a., Individuatie en socialisatie in tijden van modernisering, bijdragen aan de pedagogendag 1991, Amsterdam 1991.
Enkele teksten en publicaties
Nieuwe Wereldburgers
Aantasting van natuur en milieu als vraagstuk van algemene vorming – Een zaakpedagogiek
Dissertatie Utrecht 1997
Teveel van het goede
De dubbele moraal van een over-gepedagogiseerde samenleving
in: Pedagogiek, Wetenschappelijk forum voor opvoeding, onderwijs en vorming, jg. 22, nr. 1, p. 4-8, Assen 2002
Natuur- en milieu-educatie: Tussen beleven en overleven
Een cultuurpedagogisch vraagstuk
in: Pedagogisch Tijdschrift, jg. 18, Speciaal nummer, Leuven 1993
